Bieganie zimą. Jakie są skutki smogu i jak trenować, by sobie nie szkodzić?

Biegasz lub trenujesz na zewnątrz przez cały rok, także zimą? Podobnie jak ty wiele osób nie wyobraża sobie rezygnacji z ulubionej aktywności z powodu kiepskiej pogody. Warto jednak rozważyć, czy bieganie zimą to na pewno dobry pomysł. Problemem nie jest mróz czy zalegający śnieg, ale nasilone w tym czasie zanieczyszczenie powietrza, czyli smog.  

Co to jest smog?

Smog został opisany na początku XX wieku w Londynie jako połączenie mgły („fog”) i zanieczyszczeń powietrza wywołanych przez dym („smoke”) ze spalania węgla. Kombinacja czynników meteorologicznych sprawia, że mieszania szkodliwych związków, przede wszystkim tzw. pyłów zawieszonych, osiada na niskim poziomie, skąd trafia prosto do naszych płuc. Z każdym wdechem do organizmu dostają się tlenki węgla, siarki, azotu oraz sadza i drobne pyły, w których znajdziemy m.in. metale ciężkie, dioksyny, benzo(a)piren oraz inne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne.

Oddychanie smogiem jest tak samo szkodliwe, jak palenie papierosów. Rakotwórczy benzo(a)piren, obecny w zanieczyszczonym powietrzu znajdziemy również w dymie papierosowym. Skutki smogu i ekspozycji na tak zanieczyszczone powietrze to przede wszystkim poważne dolegliwości i choroby układu oddechowego, w tym nowotwory. Naukowcy z czołowych uniwersytetów brytyjskich szacują, że 1 na 5 zgonów to skutek oddychania zanieczyszczonym powietrzem. W naszym kraju z powodu smogu umiera 100 tysięcy osób rocznie. Właśnie dlatego odpowiedź na pytanie, czy biegać w smogu może być tylko jedna – „nie”.

Bieganie w smogu – czym to grozi?

Nie mamy dobrych informacji dla osób, które lubią bieganie zimą. Polska niezmiennie bije niechlubne rekordy w Europie i na świecie pod względem ilości smogu. Każdej zimy polskie miasta, szczególnie te na Śląsku i w Małopolsce, świecą się na czerwono na interaktywnych mapach prezentujących bieżący stan powietrza na świecie. W tej sytuacji pytanie o skutki smogu i uprawiania sportów na „świeżym” powietrzu wydaje się wyjątkowo zasadne.

Zastanawiasz się, czy biegać w smogu, ale na przykład skrócić trening? Pamiętaj, że podejmując wysiłek, przyswajamy większe ilości tlenu, a wraz z nim jeszcze więcej szkodliwych związków zawieszonych w powietrzu. Właśnie dlatego bieganie w smogu, nawet krótsze niż zazwyczaj, nie ma najmniejszego sensu – w końcu nie po to regularnie ćwiczymy, żeby zatruwać swój organizm.

Bieganie zimą z maską antysmogową

Po odpowiedzi na pytanie, co to jest smog i czym grozi ekspozycja na zanieczyszczenia powietrza, warto zastanowićsię nad rozwiązaniami, dzięki którym twój trening będzie bezpieczny dla zdrowia.Jednym z nich jest maskaantysmogowa do biegania, po którą często sięgają osoby ćwiczące zimą na zewnątrz.

Opcja ta ma jednak pewne wady, począwszy od wysokiej ceny, do której trzeba jeszcze doliczyć koszt filtrów – bez ich regularnej wymiany maska antysmogowa traci swoje właściwości. Ponadtobiegaczom, szczególnie początkującym i rekreacyjnym, doskwierają objawy niższego poboru tlenu – od zawrotów głowy po uczucie podduszenia (zawory niektórych masek antysmogowych imitują pobór na tlenu w warunkach wysokogórskich) oraz dyskomfort związany z gromadzącą się pod maską wilgocią oraz ciepłem.                                                                     

Dlatego w okresie jesienno-zimowym znacznie skuteczniejszym i zdrowszym rozwiązaniem będzie trening w klimatyzowanym wnętrzu. Dobrze wyposażony klub fitness, którego nie trzeba wietrzyć przez otwarte okna, z powodzeniem zastąpi ścieżkę w lesie czy drążki w parku, chroniąc cię przed szkodliwymi skutkami smogu.

Bieganie w smogu? Wybierz trening w klubie!

W siłowni możesz ćwiczyć codziennie bez obawy o to, że regularne czy wydłużone treningi narażą cię na skutki smogu. Warto również pamiętać, że w okresie grzewczym bieganie czy jazda na rowerze za miastem mogą być bardziej szkodliwe niż aktywność w mieście. W Polsce głównym źródłem zanieczyszczeń powietrza jest tzw. „niska emisja”, czyli efekt ogrzewania domów jednorodzinnych drewnem, węglem i innymi paliwami stałymi. Właśnie dlatego obszary podmiejskie są często bardziej zanieczyszczone od centrów miast, a bieganie zimą przynosi więcej szkód niż pożytku.

Jeśli zatem nie chcesz rezygnować zimą z treningu biegowego, zamień ćwiczenia w plenerze na bieżnię w klimatyzowanym klubie fitness w swojej okolicy, a do joggingu na zewnątrz wróć dopiero późną wiosną. Twój organizm z pewnością to doceni.